Bratislava – najmlađa dama među evropskim prestonicama

Ova mlada dama među prestonicama Evrope nekada je imala muška imena. Nemački poznatija kao Presburg, mađarski kao Poson, srpski kao Požun. Građena je 70-ih godina prošlog veka, mada, ako ste možda relativno skoro bili tamo, verovatno vam je prošla misao kroz glavu da je potrebno da se rekonstruiše i sasvim ste u pravu.

Nakon Drugog svetskog rata u Slovačkoj je nastupio period komunizma i trajao je sve do 1989. godine i “plišane revolucije”. Od prvog januara 1993. godine Češka i Slovačka opet postaju odvojene države, a Bratislava postaje najmlađa evropska prestonica.

Šetnja kroz Bratisavu

Dok šetate Bratislavom, prepoznaćete delove grada sa sličnom arhitekturom kao u Srbiji. To su tipične građevine poput kutija za cipele karakteristične za arhitekturu u doba komunizma. Međutim, ove depresivne i nemaštovite fasade su prekrečene u jarke i vedre boje tako da su prijatnije za gledanje.

Ovaj grad ima oko pola miliona stanovnika i smešten je na Dunavu, pa ćete često osetiti kako sa reke pirka vetar. Kada posmatrate zapadnu obalu reke, zapazićete novi i moderan deo grada. Istočna strana je nešto drugačija po uređenju i predstavlja glavno mesto kulturnih dešavanja tokom cele godine. U njoj ćete pronaći većinu znamenitih građevina, a jedna od najupadljivijih i poznatijih je stari zamak do njega ćete stići koloritnim uličicama koje su popločane krupnim kamenjem. Zamak se nalazi na brdu visine 82m iznad Dunava.

Sa brda se sve jasnije vidi

Bratislava se razvijala baš sa tog brda gde su prve naseobine bile još pre 10-og veka. Nekada je ovo utvrđenje bilo rezidencija mađarima koji su boravili na ovim prostorima. U periodu od 150 godina krunisano je 11 mađarskih kraljeva i kraljica, a između ostalog i Marija Terezija koja je bila Austrijska Carica i mađarska kraljica. To je razlog zašto je umesto krsta, na vrhu kupole Katedrale Svetog Martina mađarska kruna od pozlate koja se izdiže naspram zidina zamka.

Današnji izgled zamak je dobio za vreme Marije Terezije koja je rekonstruisala u baroknom stilu. Zamak je rekonstruisan nakon velikog požara početkom 19-og veka koji se bio proširio i na dobar deo grada. Požar je inače nastao nepažnjom francuskih stražara.

Kulturni i istorijski deo grada prepoznaćete po baroknim palatama, a među njima svakako se izdvaja Grasalkovičeva koja je poznata kao rezidencija slovačkog predsednika. Sagrađena je 1736. godine i pripadala je mađarskom grofu Antalu Grasalkoviču. On je prijatelj sa Marijom Terezije pred kojom je Mozart sa svojih šest godina nastupao baš u pomenutoj palati.

Na samom ulasku u Stari grad postojale su četiri kapije, ali sada ćete moći da zateknete samo Mihalsku, jer su druge porušene. Ova kapija datira iz 1300. godine. Njen vrh kao i sve ostalo što je izgorelo u velikom požaru rekonstruisan je u baroknom stilu koji je bio aktuelno to vreme.

Na samom ulazu u grad primetićete veliki krug na kome su ispisane razdaljine gradova. To se može zateći i u drugim gradovima sveta, ali ovo je specifično, jer Slovaci smatraju da je to njihova “nulta tačka”.

Dok šetate dalje, primetićete usput zlatne pločice koje predstavljaju kraljeve stope odnosno put kojim su kraljevi ulazili u Stari Grad i išli do katedrale gde su bili krunisani. Sva bitna dešavanja ovog grada dešavaju se na glavnom Gradskom trgu. Dočeci nove godine, Božića i Uskršnji, sajmovi na otvorenom, muzički koncerti.

Bratislavu nazivaju i grad kipova, a jedan od poznatijih je Napoleonov vojnik naslonjen na klupu. Po priči, on je bio zaljubljen u prelepu devojku iz Bratislave zvog koje je ostao u tom gradu. Kada sednete na tu klupu, znajte da će “prisluškivati” vaš razgovor, naročito ako sednete u paru sa nekim u koga ste zaljubljeni. Malo dalje odatle ćete primetiti statuu Lepog Ignjata-Lacija obučenog u frak. On je tu kako bi pozdravljajo prolaznike, a sam je bio omiljen po svojoj srdačnosti i otmenosti.

U ovor gradu ćete zapaziti puno neorenesansnih građevina poput pozorišta i opere i fontana sa scenama iz grčke mitologije. To je delo nemačkih arhitekata Telnera i Hamera koji su gradili pozorišta širom Evrope. U ovom delu grada koji se spušta do reke nalazi se zgrada Filharmonije, Narodni muzej istorije i statua Tomaša Garika Masarika, prvog predsednika Čehoslovačke. Tu ćete zateći i luksuzne hotele, pivnice, kafee i restorane. Nemojte propustiti da probate čuveno pivo Zlatni bažant (zlatni fazan). Isprobajte lokalne specijalite kao što su čorbice u posudi od hleba, kolenice i rebarca.

Otkako je 2004. godine Slovačka postala članica Evropske unije životni standard u njoj raste o čemu svedoči veliki broj naših ljudi koje sve više dolaze tu da rade. Mada su prosečne plate od 800 do 1.200 evra, ipak je standard daleko niži nego na primer u Beču, pa zbog toga mnogi stanovnici Bratislave i pograničnog dela Slovačke posao često traži kod austrijskih poslodavaca. Kada im to pođe za rukom, pet dana u nedelji provode u Beču na radnom mestima, a za vikend se vraćaju kućama, jer između Beča i Bratislave je samo 70 km.

Verujem da vas je obaj tekst zainteresovao da obiđete ovu mladu damu Evrope, a kada se vratite sa turističke ture iz Bratislave, javite nam šta je na vas ostavilo najjači utisak.