Možda ovo niste znali, ali opština Irig zauzima 25% Nacionalnog parka „Fruška Gora“, a njeno centralno mesto Irig nalazi se na najvećoj nadmorskoj visini od svih opštinskih centara u Vojvodini.
Ovaj kraj poznat je po voćarstvu i vinogradarstvu i velikom broju vinskih podruma. Takođe, ima bogatu kulturnu tradiciju.
Tradicionalne manifestacije ovog kraja su brojne, a ako budete bili u prilici, posetite Dositejeve dane, Pudarske dane i druge manifestacije tog kraja. Značajni turistički potencijal su poznati fruškogorski manastiri kojih ima, verovali ili ne 17. Izgrađeni su krajem 15. i tokom 16.veka, a obnavljani u 18. veku i u novije vreme.
Traducija sakupljanja knjiga, pisanja i čitanja preko 170 godina
Ne znam da li ste ovo znali, ali u Prvoj srpskoj čitaonici u Irigu pisanu reč neguju već više od 170 godina. Ova srpska čitaonica je najstarija ustanova te vrste kod vojvođanskih Srba. Osnovao ju je 1842. godine krušedolski arhimandrit Dimitrije Krestić, ali ne sam. To je učinio zajedno sa tadašnjom omladinom iz Iriga.
Od želje do realizacije
Želja tadašnjih Srbi u Irigu bila je da sačuvaju svoj nacionalni i kulturni identitet u austrijskoj carevini. Čitaonica je počela sa svojim radom skromno, u dve sobe tadašnje Srpske škole. U trećoj sobi bila je biblioteka.
Kada je nastupio Drugi svetski rat, fondovi starih knjiga i časopisa nažalost, završili su u pepelu. Za vreme trajanja rata, prostorije čitaonice koristili su nemački oficiri i vojnici koji su mnogo toga uništili i opljačkali. U periodu zavrešetka rata, kada je nastupilo povlačenje nemačke vojske, zgradu su minirali i zapalili.
Ipak…
Vredni irižani nisu želeli da sve ostane urušeno i spaljeno. Trud koji je bio uložen nije bio uzaludan. S toga su organizovali radne akcije i čitaonicu sa bibliotekom podigli su iz pepela. Sve što je moglo da se pronađe od dokumenata, spisa i rukopisa, ponovo je dospelo na police za knjige.
Sada, na policama ove predivne čitaonice može se pronaći preko 45.000 knjiga, a u međuvremenu su otvoreni i ogranci u Vrdniku i Jasku. Oko 500 primeraka starih i retkih knjiga poklonilo je lokalno stanovništvo koje je želelo da još jednom pruži svoj dopinos kulturi pisane reči ovog kraja. U arhivi se mogu pronaći i vrlo retki primerci starih časopisa, a naravno i rukopisa novijeg doba. Čitaonica u Irigu je smeštena u Domu kulture, u lepo uređenim prostorijama.
Prva Srpska čitaonica u Irigu je pokretač mnogih manifestacija poput Sabora bibliotekara, “Milici u pohode”, Mihizove nagrade, Fruškogorskog susreta pisaca.
Od trenutka osnivanja, pa sve do danas ideja je negovanje duha tolerancije i razumevanja među slovenskim i neslovenskim narodima.
Crkva Uspenja Bogorodice u Irigu
Još malo zanimljivosti…
U ovoj čitaonici mogu se pronaći prva izdanja dela Dositeja Obradovića i dva najstarija izdanja “Letopisa Matice srpske”.
Čuveni književinik Borislav Mihajlović Mihiz rođen je u Irigu.
U ovoj fruškogorskoj varošici pre više od 170 godina, mogle su se nabaviti srpske, hrvatske, nemačke, peštanske i beogradske novine. Knjige iz čitaonice su se slale na čitanje u Rumu, Mitrovicu, Zemun i Beograd.
Strastveni ljubitelj pisanja, čitanja, dobre kafe i crne čokolade. Pasionirani pratilac svojih ideja. Internet preduzetnica i dobra vila vašeg biznisa. Ako ne na Netu, onda me sigurno možete sresti pored neke reke kako šetam i osmatram prirodu oko sebe.